NVIC Najaarscongres
Psychologische veiligheid

Op donderdag 15 september jl. vond het NVIC (Nederlandse Vereniging voor Intensive Care) Najaarscongres plaats in Amersfoort, met als centraal thema: ‘druk & drukte’. Er was gekozen voor een programma waarin zowel de ‘hard-skills’ als de ‘soft-skills’ aan bod kwamen.

MCG-collega Marjolijn heeft tijdens het congres een workshop psychologische veiligheid gegeven. Hieronder haar samenvatting. 

Marjolijn Wibbelink:
Op het najaarscongres van de NVIC mocht ik de workshop psychologische veiligheid voor mijn rekening nemen. Psychologische veiligheid, actueel en doorspekt van misvattingen. Zoals:

• het is ingewikkeld, soft;
• het is gewoon lief zijn voor elkaar;
• het is iets dat niet van de vakgroep is, maar van het bestuur of management.

Wat is het wel?
Psychologische veiligheid is iets van een team, een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Het betekent dat je binnen de vakgroep durft te zeggen wat je echt vindt. Maar ook dat je fouten durft toe te geven en er vervolgens op vertrouwt, dat je daar niet op wordt afgerekend of aangekeken.

Maar waarom is het zo lastig in de dagelijkse praktijk?
Hoe psychologische veiligheid wordt ervaren, is in grote mate afhankelijk van de cultuur binnen een vakgroep. Die cultuur – hoe we ons gedragen en hoe we communiceren- wordt in grote mate bepaald door (wederom) de onderstroom binnen de vakgroep.

Is de cultuur meer taakgericht? Dan zal het behalen van concrete resultaten, zoals productie en aantallen binnen gegeven richtlijnen en normen, een onbewuste, maar sterke drijver zijn. Gecombineerd met directe en praktische communicatie over het al dan niet halen van doelstellingen en wat daarmee moet gebeuren. Niks mis mee, maar de valkuil is, dat er weinig aandacht zal zijn voor de menselijke consequenties van die productiedruk, zoals verminderd enthousiasme voor het werk, vermoeidheid, vervelende werksfeer etc. Iemand die daar wat over zegt zal waarschijnlijk stuiten op weerstand of onbegrip. Dat stimuleert niet om open en transparant te zijn. 

Is de cultuur meer mensgericht? Dan zal het bewaren van harmonie onbewust de sterkste drijver zijn, met als valkuil dat je elkaar niet aanspreekt. In zo’n cultuur wordt directe communicatie onbewust niet gewaardeerd. En aanspreken zelfs als psychologisch onveilig ervaren. Dat kan discussies over hoe zaken of aanpakken beter of slimmer kunnen al snel doodslaan, met een beroep op “ik voel me nu onveilig”. 

Hoe beter je begrijpt wat die onbewuste drijvers zijn, hoe beter je snapt wat de leden van de vakgroep nodig hebben om zich gewaardeerd te voelen. Voelt men zich begrepen en gewaardeerd, dan zijn de drempels voor psychologische veiligheid laag. Dat maakt het een stuk gemakkelijker om met verschillende opvattingen, meningen, feedback of een andere opvatting om te gaan. En dus een psychologisch veilig klimaat te creëren. En daarmee goede discussies te voeren over de vraag wat beter kan.

Geef meer aandacht aan teamdynamiek en cultuur. Het DISC-gedragsmodel  geeft hier inzicht in. Bovendien biedt het model een taal om verschillen bespreekbaar te maken en elkaar beter te begrijpen. Dat maakt het makkelijker om samen een psychologisch veilig klimaat te creëren. 
 

Ontvang je de MCG-nieuwsbrief nog niet en wil je deze voortaan direct in je inbox ontvangen? Klik dan hier om je in te schrijven!